Çalışanlar İçin

Otomatik Katılım ile geleceğiniz için çalışırken tasarruf ederek birikim yapın, sisteme özel ek devlet katkılarından faydalanın!

Sıkça Sorulan Sorular

Otomatik katılım ne zaman yürürlüğe girecek?

Çalışanların bağlı bulunduğu işyerinin çalışan sayısı göz önünde bulundurularak kademeli olarak geçiş yapılacak otomatik katılım uygulaması 01.01.2017 tarihinde yürürlüğe girdi.

Kamu idarelerinde ve Özel Sektörde Çalışanların Kapsama Alınma Tarihleri:

1000 ve üzeri çalışanı olan özel sektör şirketleri 01 Ocak 2017
250-999 arası çalışanı olan özel sektör şirketleri ve kamu kuruluşları (genel ve özel bütçeli idareler) 01 Nisan 2017
100-249 arası çalışanı olan özel sektör şirketleri 01 Temmuz 2017
50-99 arası çalışanı olan özel sektör şirketleri, Mahalli idareler ve KİT'ler (Kamu İktisadi Teşebbüsü) 01 Ocak 2018
10-49 arası çalışanı olan özel sektör şirketleri 01 Temmuz 2018
5-9 arası çalışanı olan özel sektör şirketleri Ocak 2019
Hangi çalışanlar kapsama dahil edilecek?
  • TC vatandaşı veya mavi kart sahibi
  • 45 yaşını doldurmamış*
  • Kamu sektörü çalışanları (4c)
  • Özel sektör çalışanları (4a) (Bakanlar Kurulu Kararı tarafından belirlenmiş işyerinde bulunan çalışan sayısı göz önüne alınarak dâhil edilecektir)
  • 4b kapsamındaki çalışanlar sisteme dâhil değildir.

45 yaşını doldurmuş kişiler talep etmeleri halinde otomatik katılım sistemine dahil olabilirler.

Çalışanlar otomatik katılım sistemine nasıl dâhil olacaklar?

Otomatik katılım sistemine dâhil olan her işveren, çalışanları adına bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapmak ve mevzuattaki kriterlere uyan çalışanları bu plana dâhil etmekle yükümlüdür.

İşveren, çalışanların sisteme dâhil olması için, gerekli tüm bilgileri hazırlayarak emeklilik şirketine bildirecek ve aylık bu datayı emeklilik şirketine iletecektir. İşveren, çalışanların maaşlarından prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın minimum %3'ü olmak kaydıyla kesinti yaparak, bu tutarı en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü emeklilik şirketine aktaracak.

Çalışanlar otomatik katılım sisteminden çıkabilir mi?

Çalışanın ücretinden kesilerek yapılan ilk katkı payı ödemesinin emeklilik şirketi hesaplarına nakit olarak aktarıldığı tarihi takip eden iş günü, otomatik katılıma dâhil edildiği emeklilik şirketi tarafından çalışana bildirilir. Çalışan bu bildirim tarihini takip eden 2 ay içinde cayma (çıkış yapma) hakkına sahiptir. Bu durumda, o güne kadar çalışanın ödediği katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri çalışana iade edilir. Çalışanın cayma süresi bittikten sonra sistemden çıkmak istemesi halinde, bireysel emeklilik sistemindeki çıkış kuralları geçerli olacaktır. Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki çıkış kurallarıyla ilgili detaylı bilgi için tıklayınız.

Çalışan caydıktan/ayrıldıktan sonra istediği zaman tekrar sisteme girebilir mi?

Sistemden çıkış yapan bir çalışanın, kendi talebi doğrultusunda, tekrar sisteme dâhil edilmesi mümkün değildir.

Ancak, aynı işyerinde çalışmaya devam eden ve koşulları sağlayan çalışanlar Müsteşarlıkça belirlenen usuller kapsamında tekrar sisteme dâhil edilir.

Çalışan caydıktan/ayrıldıktan sonra işverenler çalışanı yeniden sisteme ne zaman dahil etmelidir?
  • Bir işyerine bağlı otomatik katılım emeklilik planından ayrılan çalışanlar, işverenleri tarafından, halen şirkette çalışıyor olması ve 45 yaşını doldurmamış olması şartıyla otomatik olarak sisteme tekrar dâhil edilirler.
  • Emeklilik Gözetim Merkezi( EGM) , mevcut verilere göre her takvim yılı sonunda, bir önceki takvim yılında bir işyerine bağlı emeklilik planından ayrılan çalışanlardan aynı işyerinde çalışmaya devam eden ve müteakip Nisan ayı sonu itibarıyla kırk beş yaşını doldurmayacak olanları tespit eder ve emeklilik şirketine bir ay içerisinde bildirir. Emeklilik şirketi EGM bildirimini izleyen ay sonuna kadar tespit edilen çalışanları ilgili işverenlere, sisteme tekrar dâhil edilmelerini teminen bildirir. İşverenler, bildirimi izleyen ikinci ayın sonuna kadar söz konusu çalışanlarını sisteme dâhil ederler.
Çalışanın aylık olarak yapacağı ödemeler (katkı payı) ne kadar olacak?

Çalışan katkı payı, prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın minimum %3'üne karşılık gelen tutardır. Çalışan bu tutardan daha yüksek tutarda ödeme yapmak isterse işverenine bilgi vermelidir.

Çalışanlara devlet tarafından verilecek katkılar nelerdir?
  • Çalışanın ödediği katkı payının %30'u oranında verilen devlet katkısı
  • 2 aylık cayma süresinin sonunda sistemde kalmayı tercih etmeleri halinde 1000 TL başlangıç devlet katkısı
  • Emeklilik döneminde birikimini en az 10 senelik yıllık gelir sigortası olarak almayı tercih eden çalışanlara ise birikiminin %5'i kadar ilave devlet katkısı
Başlangıç devlet katkısının hesaplanmasında dikkat edilecek unsurlar nelerdir?

Başlangıç Devlet Katkısı otomatik katılım kapsamında sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, cayma süresinin bitimini takip eden ayda hesaplanır. Cayma süresi dolan birden fazla sözleşmesi olan çalışanın başlangıç devlet katkısı, cayma süresinin bittiği aydaki sözleşme başına ödenen katkı paylarının ağırlığı dikkate alınarak hesaplanır ve çalışanın sözleşmelerine paylaştırılır. Bu sözleşmelerden birinden ayrılma işlemi gerçekleşmesi durumunda, bu sözleşme için taahhüt edilen başlangıç devlet katkısı kalan sözleşmelerine dağıtılır. Dağıtım yapılacak birden fazla sözleşmenin olması halinde ilk dağıtımın yapıldığı, cayma süresinin bittiği aydaki sözleşme başına ödenen katkı paylarının ağırlıkları esas alınır.

Bütün sözleşmelerinden ayrılmak suretiyle sistemden ayrılmış olan çalışanın yeniden sisteme dahil olması halinde, başlangıç devlet katkısı yeniden hesaplanmaz.

Otomatik katılım kapsamı dışında BES sözleşmesi olan bir katılımcı için uygulanan devlet katkısı limiti bu sözleşmeler için de geçerli olacak mı?

Otomatik katılım kapsamındaki sözleşmeler için devlet katkısı üst sınırı BES sözleşmelerinin devlet katkısı limitinden ayrı hesaplanacaktır.

Otomatik katılım kapsamında sunulacak devlet katkılarına hak ediş süresi bulunmakta mıdır?

%30 oranındaki devlet katkısı teşviki ile 1.000 TL'lik başlangıç devlet katkısı teşviki için hak kazanma süreleri aynı olup, hak ediş süreleri aşağıda yer alan tabloda açıklanmıştır. (BES sistemindeki süre ve oranlarla aynıdır.)

Sistemde tamamlanan yıl sayısı Devlet katkısı hak ediş oranı
3 yıla kadar %0
3 yıldan 6 yıla kadar %15
6 yıldan 10 yıla kadar %35
10 yıl ve daha fazlası %60
Emeklilik, vefat, maluliyet %100
Otomatik katılım sözleşmelerinde uygulanacak kesintiler ne kadar?

Çalışanlardan sisteme girerken giriş aidatı veya sistemden ayrılma durumunda herhangi bir ertelenmiş aidat/ücret ödemesi alınmaz. Sistemde bulunduğu sürece, çalışanların emeklilik hesabındaki birikimleri üzerinden emeklilik şirketleri tarafından Fon İşletim Gider Kesintisi (FİGK) dışında bir kesinti yapılmaz. Otomatik katılım kapsamında işverenleri aracılığı ile bireysel emeklilik sistemine dâhil edilen çalışanlara sunulan tüm fonlar için azami yıllık fon işletim gider kesintisi oranı (FİGK) % 0,85 olarak uygulanır. Mevzuat uyarınca otomatik katılım kapsamında sunulan emeklilik yatırım fonlarında FIGK dahil Fon Toplam Gider Kesintisi (FTGK) maksimum yıllık %1,09'u aşamaz.

Çalışanlar, otomatik katılım sistemine giriş esnasında herhangi bir fon tercihinde bulunmazsa katkı payları hangi fonlarda yatırıma yönlenecek?

Çalışanlar sisteme ilk girdiklerinde faizli veya faizsiz fon tercihi yapmaları istenir. Çalışan, tercih yapmazsa işverenin bildirdiği fon tercihi geçerli olur. Bu kapsamda, katkı payları, yapılan tercih doğrultusunda öncelikle planda yer alan "Başlangıç Fon"larına yönlendirilir. Katkı payları, Fon kuruluşunun tamamlanmasından sonra bu fondan ayrılmayı tercih eden çalışanlara, sonucu bağlayıcı olmamak kaydıyla, risk profil anketi sunulur. Katkı payları ve birikim katılımcı tercihi doğrultusunda sunulan farklı risk profilindeki fonlar/fon grupları aracılığı ile yatırıma yönlendirilir. Otomatik Katılım sertifikasında, bir yılını dolduran ve herhangi bir fon tercihinde bulunmayan çalışanların birikimleri, başlangıçtaki "faiz içeren" ve "faiz içermeyen" fon tercihlerinde herhangi bir değişiklik olmaması durumunda aynı tercihe göre standart fonda yatırıma yönlendirilecektir.

Çalışanın fon dağılım değişikliği yapmasının bir sınırı var mı?
Çalışanlar yılda 12 defa fon dağılım değişikliği yapabilir.
Çalışanlar istedikleri emeklilik şirketini seçebilirler mi?

Hayır. Bu seçimi işverenleri onların adına yapmak durumundadır. İşveren, Hazine Müsteşarlığı tarafından uygun görülen bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapabilecektir.

Çalışan, birden fazla işverenle çalışması durumunda her bir işveren altında otomatik katılım sistemine dahil olacak mı?

Çalışanın, otomatik katılım kapsamında yer alan her bir işvereni nezdinde otomatik katılım sözleşmesi açılacaktır.

Çalışan işten ayrılırsa bildirimleri kime yapacak?

Çalışan işten ayrılırsa tüm işlemlerini doğrudan emeklilik şirketi ile gerçekleştirecektir.

Çalışan iş değiştirdiğinde, yeni işyerinde otomatik katılım kapsamında emeklilik planı varsa nasıl bir yöntem izlenecek?

İş değişikliği yaptığı tarih itibarıyla Otomatik Katılım sözleşmesi bulunan bir çalışanın, bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ve varsa ödenen devlet katkısı, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir grup emeklilik planı varsa, yeni işyerindeki plana talebi doğrultusunda aktarılabilir. Çalışanın sistemde kazandığı emekliliğe ve devlet katkısının hak edilmesine esas süresi, yeni işyerindeki planda aynen korunur.

Çalışan iş değiştirdiğinde, yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında emeklilik planı yoksa yâda işsiz kalmışsa mevcut emeklilik planına devam edebilir mi?

Çalışan iş değiştirdiğinde, yeni çalışmaya başladığı işyerinde otomatik katılım kapsamında bir emeklilik planı yok ise veya kişinin çalışma ilişkisi sona ermiş ise, mevcut emeklilik planına kendisi devam edebilir. Bu durumda otomatik katılım sözleşmesinin olduğu emeklilik şirketine ödemeleri kendisi yapar (kredi kartı, banka hesabı vs kanalıyla).

Çalışanın katkı payı ödemeye devam etmeyi talep ederse, azami 3 ay ödemeye ara verebilir yada ayrılma işlemi gerçekleştirilir. Çalışan, katkı payı ödemeye yönelik talebini ya da ara verme talebini, işyeri değişikliğini/işten ayrılmayı izleyen ayın sonuna kadar, yazılı bir şekilde veya her türlü güvenli elektronik iletişim aracı ile emeklilik şirketine bildirmek zorundadır. İlgili talebin iletilmemesi halinde, sözleşmeden ayrılma işlemlerinin gerçekleştirileceğine dair yazılı bir şekilde veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla bildirimde bulunulur.

Çalışan iş değişikliği yaptığında, yeni işyerinde bir emeklilik planı bulunmuyorsa veya kişinin çalışma ilişkisi sona ererse, önceki işyerinde dâhil olduğu emeklilik planı kapsamında, en az ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanacak aylık asgari brüt ücretin %3'ü oranında katkı payı ödeyerek sistemde kalmaya devam edebilir.

Otomatik katılım dışında, bireysel emeklilik sisteminde (BES) sözleşmesi olan çalışanlar otomatik katılıma dahil olacak mı?

Evet, otomatik katılım sistem kapsamına giren tüm çalışanlar, ayrıca bireysel emeklilik sözleşmeleri olsa dahi, sisteme dahil olacak.

Çalışanlar otomatik katılım kapsamı dışındaki BES sözleşmesiyle otomatik katılım sistemine devam edebilir mi?

Hayır, otomatik katılım ile yeni sözleşme başlatılacaktır. Mevcut BES sözleşmeleri ayrı olarak devam edecektir.

Otomatik katılım kapsamında elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler, diğer BES sözleşmeleri kapsamında elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler ile birleştirilebilir mi?

Otomatik katılım kapsamında elde edilen emeklilik ve devlet katkısına esas süreler ile diğer hak ve yükümlülükler otomatik katılım kapsamındaki BES sözleşmeleri ile birleştirilemez.

Çalışanlar emeklilik hakkını nasıl elde eder?

Otomatik katılım sisteminde en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayan çalışanlar emeklilik hakkı kazanır.

Emeklilik hakkını kullanan çalışanlar hangi teşviklerden faydalanır?

Emeklilik hakkını kullanarak sistemden ayrılan çalışanlar, aşağıdaki teşviklerden tamamen faydalanır:

  1. Düzenli olarak hesabına ödenen %30 oranındaki devlet katkısı
  2. 1.000 TL tutarındaki sisteme giriş esnasında verilen başlangıç devlet katkısı
  3. Emeklilik hakkının kullanılması halinde bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimi en az on yıl süreli yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana birikiminin %5 i oranında ek devlet katkısı
Çalışanlar birikimini nasıl alabilir?

Çalışanlar birikimini 3 yolla alabilir:

  1. Toplu Para
  2. Programlanmış Geri Ödeme: Kendi belirleyeceği tutarda emekli maaşı şeklinde alır ve parasının tamamı sonlanıncaya kadar devam eder.
  3. Yıllık Gelir Sigortası*: Ömür boyu emekli maaşı şeklinde alır.

*Bu tercihi kullanan çalışan, birikiminin %5'i kadar daha ek devlet katkısı teşvikinden faydalanabilir.

Bu metinde yer alan tüm sorular ve cevaplar 4632 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununu değiştiren 6740 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun çerçevesinde ve Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Genelge ve ilgili duyurular göz önünde alınarak hazırlanmıştır. Bireysel Emeklilik Sistemi ile İilgili mevzuat değişikliklerinde yâda yeni yayımlanacak alt mevzuat düzenlemelerinde genelgelerin yayımı ile birlikte bu metinde verilen bilgilerden farklı usuller öngörülebilir.